O εραστής...
Ο βρωμόστομος...
και ο παπατζής...
Πέμπτη 26 Αυγούστου 2010
Τρίτη 24 Αυγούστου 2010
Η κρίση της Αργεντινής.
Το 1998 η Αργεντινή βυθίστηκε στη χειρότερη οικονομική ύφεση της ιστορίας της. Την περιόδο 1998-2002 το ΑΕΠ της χώρας συρρικνώθηκε κατά 20%. Δριμύτατη ήταν και η αύξηση της φτώχειας και της ανεργίας.
Ακολούθησε η παρέμβαση του ΔΝΤ η οποία κατά κοινή ομολογία δεν ήταν ιδιαίτερα επιτυχημένη. Η συνταγή του οργανισμού λίγο ως πολύ ήταν η ίδια με τη σημερινή: κατά κύριο λόγο συσταλτική δημοσιονομική πολιτική με σκοπό να μαζευτούν τα ελλείμματα. Τα αποτελέσματα πενιχρά.
Το 2001 η κυβέρνηση άλλαξε τροπάρι ακολουθώντας εντελώς διαφορετικές πολιτικές. Οι δυο σημαντικότερες ήταν οι εξής:
α) Υποτίμηση του πέσος (το οποίο μέχρι τότε ήταν δεμένο με το δολλάριο)
β) Θαραλλέο haircut (της τάξης του 65%)
Υπήρξαν και άλλες λιγότερο κομβικές πολιτικές (όπως για παράδειγμα κοινωνική στήριξη των φτωχών, φορολογικές αλλαγές και άλλα, αλλά νομίζω ότι είναι μικρότερης σημασίας).
Τα αποτελέσματα των πολιτικών αυτών ήταν επιτυχημένα. Για του λόγου το αληθές:
α) Μειώση της ανεργίας από 21.5% το 2002 σε 9.6% το 2007
β) Μειώση της φτώχειας από 41.4% το 2002 σε 16.3% το 2007
γ) Αύξηση των πραγματικών μισθών κατά 40% μέσα σε πέντε χρόνια
και το πιο εντυπωσιακό: ρυθμοί ανάπτυξης άνω του 8%.
Που καταλήγουμε;
Σίγουρα δεν υποστηρίζω μια "λύση Αργεντινής". Η Ελλάδα δεν είναι Αργεντινή και θα ήταν λάθος να παραβλέψουμε τις πολλές και πολύ σημαντικές διαφορές των δύο οικονομιών.
Όμως....
Αυτό που αποδεικνύει η οικονομική ιστορία είναι ότι η λύση αλα Αργεντινή δεν είναι τόσο ζοφερή όσο φαίνεται (ή και μας την παρουσιάζουν...γιατί όχι να πάει και εκεί το μυαλό μας;)
Κατά τη γνώμη μου αυτή η συνειδητοποιήση μπορεί να χρησιμεύσει τουλάχιστον σαν ένα καλό διαπραγματευτικό χαρτί.
Ακολούθησε η παρέμβαση του ΔΝΤ η οποία κατά κοινή ομολογία δεν ήταν ιδιαίτερα επιτυχημένη. Η συνταγή του οργανισμού λίγο ως πολύ ήταν η ίδια με τη σημερινή: κατά κύριο λόγο συσταλτική δημοσιονομική πολιτική με σκοπό να μαζευτούν τα ελλείμματα. Τα αποτελέσματα πενιχρά.
Το 2001 η κυβέρνηση άλλαξε τροπάρι ακολουθώντας εντελώς διαφορετικές πολιτικές. Οι δυο σημαντικότερες ήταν οι εξής:
α) Υποτίμηση του πέσος (το οποίο μέχρι τότε ήταν δεμένο με το δολλάριο)
β) Θαραλλέο haircut (της τάξης του 65%)
Υπήρξαν και άλλες λιγότερο κομβικές πολιτικές (όπως για παράδειγμα κοινωνική στήριξη των φτωχών, φορολογικές αλλαγές και άλλα, αλλά νομίζω ότι είναι μικρότερης σημασίας).
Τα αποτελέσματα των πολιτικών αυτών ήταν επιτυχημένα. Για του λόγου το αληθές:
α) Μειώση της ανεργίας από 21.5% το 2002 σε 9.6% το 2007
β) Μειώση της φτώχειας από 41.4% το 2002 σε 16.3% το 2007
γ) Αύξηση των πραγματικών μισθών κατά 40% μέσα σε πέντε χρόνια
και το πιο εντυπωσιακό: ρυθμοί ανάπτυξης άνω του 8%.
Που καταλήγουμε;
Σίγουρα δεν υποστηρίζω μια "λύση Αργεντινής". Η Ελλάδα δεν είναι Αργεντινή και θα ήταν λάθος να παραβλέψουμε τις πολλές και πολύ σημαντικές διαφορές των δύο οικονομιών.
Όμως....
Αυτό που αποδεικνύει η οικονομική ιστορία είναι ότι η λύση αλα Αργεντινή δεν είναι τόσο ζοφερή όσο φαίνεται (ή και μας την παρουσιάζουν...γιατί όχι να πάει και εκεί το μυαλό μας;)
Κατά τη γνώμη μου αυτή η συνειδητοποιήση μπορεί να χρησιμεύσει τουλάχιστον σαν ένα καλό διαπραγματευτικό χαρτί.
Κυριακή 22 Αυγούστου 2010
Βιβλικά Διδάγματα
Το 2000 ΠΧ ο Φαράω της Αιγύπτου είδε ένα περιέργο όνειρο: επτά ισχνές και λιπόσαρκες αγελάδες που κατέτρωγαν επτά παχιές. Δε βαριέσαι, μονολόγησε, θα με πείραξαν τα σουτζουκάκια αυτού του μάγειρα του Πετεφρή, και ξανάπεσε για ύπνο. Ο εφιάλτης όμως επέμενε με διαφορετική μορφή: επτά στάχυα λεπτά και καμένα κατάπιναν επτά στάχυα, παχιά και μεστά. Κατατρομαγμένος, κάλεσε το επόμενο πρωί σε συμβούλιο όλους τους σοφούς, μάγους και λοιπούς αρχικοπρίτες του παλατιού για να ερμηνεύσουν τα όνειρα. Κανείς όμως δεν κατάφερε να δώσει μια ικανοποιητική απάντηση, ώσπου ένας υπηρέτης του πρότεινε να αναζητήσει τη βοήθεια ενός δούλου: του Ιωσήφ. Ο Ιωσήφ ερμήνευσε το όνειρο ως εξής: επτά χρόνια αφθονίας θα ακολουθηθούν από επτά χρόνια πείνας και δυστυχίας. Αυτό που όφειλε να κάνει ο Φαραώ ήταν να μαζεύει το ένα πέμπτο της σοδειάς στα επτά χρόνια της ευημερίας και να το αποθηκεύσει έτσι ώστε να καταναλωθεί στο ζοφερό μέλλον*.
Είναι πολύ ενδιαφέρον ότι στο αρχαίο κείμενο παρατηρούμε τα σπάργανα της οικονομικής έννοιας του "consumption smoothing" η οποία πρωτοεισήχθει στην οικονομική σκέψη από τον Irving Fisher το 1930. Η βασική ιδέα είναι ότι είναι προτιμότερο να καταναλώσεις 100 ευρώ σήμερα και 100 ευρώ αύριο παρά 150 ευρώ σήμερα και 50 ευρώ αύριο (παρότι το συνολικό άθροισμα είναι το ίδιο). Με άλλα λόγια η μεταβλητότητα στην κατανάλωση είναι δυσάρεστη και τείνουμε να την αποφεύγουμε. Αλλά πως όμως θα μεταφέρουμε κατανάλωση από τη μια χρονική περίοδο στην άλλη; Η απάντηση είναι μέσω του δανεισμού.
Πράγματι, αυτό που έκανε ο Ιωσήφ δεν ήταν παρά ένα είδος εσωτερικού δανεισμού με μηδέν επιτόκιο (όσο στάρι αποθήκευσε στην αρχή τόσο είχε και στο τέλος). Μάλιστα, στη σημερινή εποχή τα πράγματα είναι πολύ καλύτερα, αφού μπορούμε να "αποθηκεύσουμε" κατανάλωση κερδίζοντας μάλιστα και ένα επιτόκιο (το αντίστοιχο του να γίνουν τα 100 δεμάτια στάρι 105 δεμάτια στο τέλος της περιόδου). Προφανώς εκείνη την εποχή, κάτι τέτοιο δεν ήταν εφικτό οπότε ο Ιωσήφ αρκέστηκε στο μηδενικό επιτόκιο.
Μέσα από αυτή την απλή ιστορία και ανιχνεύοντας τις οικονομικές αναλογίες, μπορεί κανείς να αντιληφθεί το πόσο ασύνετη ήταν η πολιτική που ακολουθήσαμε σαν χώρα τα τελευταία χρόνια. Τα χρόνια της οικονομικής ευημερίας θα έπρεπε να μειώνουμε το δανεισμό (τρόπον τινά να μεταφέρουμε κατανάλωση από το παρόν στο μέλλον), ενώ την περίοδο της ύφεσης θα έπρεπε να αυξάνουμε το δανεισμό (δηλαδή να καταναλώνουμε αυτά που αποθηκεύσαμε). Εμείς όμως κάνουμε ακριβώς το αντίθετο! Προσπαθούμε να μειώσουμε το δανεισμό σε περίοδο ύφεσης..
* Η αυθεντική εκδοχή της ιστορίας του Ιωσήφ:
Γένεσις, Κεφάλαιο 41
Είναι πολύ ενδιαφέρον ότι στο αρχαίο κείμενο παρατηρούμε τα σπάργανα της οικονομικής έννοιας του "consumption smoothing" η οποία πρωτοεισήχθει στην οικονομική σκέψη από τον Irving Fisher το 1930. Η βασική ιδέα είναι ότι είναι προτιμότερο να καταναλώσεις 100 ευρώ σήμερα και 100 ευρώ αύριο παρά 150 ευρώ σήμερα και 50 ευρώ αύριο (παρότι το συνολικό άθροισμα είναι το ίδιο). Με άλλα λόγια η μεταβλητότητα στην κατανάλωση είναι δυσάρεστη και τείνουμε να την αποφεύγουμε. Αλλά πως όμως θα μεταφέρουμε κατανάλωση από τη μια χρονική περίοδο στην άλλη; Η απάντηση είναι μέσω του δανεισμού.
Πράγματι, αυτό που έκανε ο Ιωσήφ δεν ήταν παρά ένα είδος εσωτερικού δανεισμού με μηδέν επιτόκιο (όσο στάρι αποθήκευσε στην αρχή τόσο είχε και στο τέλος). Μάλιστα, στη σημερινή εποχή τα πράγματα είναι πολύ καλύτερα, αφού μπορούμε να "αποθηκεύσουμε" κατανάλωση κερδίζοντας μάλιστα και ένα επιτόκιο (το αντίστοιχο του να γίνουν τα 100 δεμάτια στάρι 105 δεμάτια στο τέλος της περιόδου). Προφανώς εκείνη την εποχή, κάτι τέτοιο δεν ήταν εφικτό οπότε ο Ιωσήφ αρκέστηκε στο μηδενικό επιτόκιο.
Μέσα από αυτή την απλή ιστορία και ανιχνεύοντας τις οικονομικές αναλογίες, μπορεί κανείς να αντιληφθεί το πόσο ασύνετη ήταν η πολιτική που ακολουθήσαμε σαν χώρα τα τελευταία χρόνια. Τα χρόνια της οικονομικής ευημερίας θα έπρεπε να μειώνουμε το δανεισμό (τρόπον τινά να μεταφέρουμε κατανάλωση από το παρόν στο μέλλον), ενώ την περίοδο της ύφεσης θα έπρεπε να αυξάνουμε το δανεισμό (δηλαδή να καταναλώνουμε αυτά που αποθηκεύσαμε). Εμείς όμως κάνουμε ακριβώς το αντίθετο! Προσπαθούμε να μειώσουμε το δανεισμό σε περίοδο ύφεσης..
* Η αυθεντική εκδοχή της ιστορίας του Ιωσήφ:
Γένεσις, Κεφάλαιο 41
Σάββατο 7 Αυγούστου 2010
Αστικοί μύθοι ευρείας κατανάλωσης.
Τους ακούμε καθημερινά: στα τηλεπαράθυρα, στις παρέες, στον καφέ, στη στάση του λεωφορείου, στην ουρά της εφορίας. Μας σπάνε τα νεύρα και τεστάρουν την υπομονή μας. Κάτι πρέπει να κάνουμε για αυτό.
Ξεκινάμε από τον πιο εκνευριστικό.
"Φέρτε πίσω τα κλεμμένα!"
Ναι, εσένα περίμενουν τα κλεμμένα, να τα φέρεις πίσω και να αποκαταστήσεις τη δικαιοσύνη. Διότι οι καταχραστές του δημόσιου χρήματος δεν είναι τόσο ηλίθιοι (βασικά καθόλου ηλίθιοι δεν είναι) για να έχουν τα κλοπιμαία σε κοινή θέα και άμεσα προσπελάσιμα στις δαγκάνες της δικαιοσύνης. Ακόμα λοιπόν και αν αποδοθεί δικαιοσύνη (γιατί μην το ξεχνάμε δεν αποφασίζει ο βασιλιάς Σολομώντας ή η βούληση του κύριαρχου λαού για το ποιος έκλεψε ή όχι, αλλά τα δικαστήρια) τα λεφτά αυτά το πιο πιθανό είναι να έχουν κάνει φτερά. Δόξα το θεό...υπάρχουν ένα σωρό offshore εταιρείες, φορολογικοί παράδεισοι, τραπεζικές θυρίδες στην Ελβετία μέχρι και σεντούκια να θάψεις στην αυλή του χωριού. Το μαύρο χρήμα, όμορφα κρύβεται. Και αν δεν κρύβεται, όμορφα καταναλώνετε θα έλεγα επιπλέον....
Αλλά ακόμα και αν γινόταν ένα θαύμα, και όπως ο αμαρτώλος Σαούλ που είδε το φως το αληθινό, οι καταχραστές μετάνιωναν και τα επέστρεφαν αυτόβουλα (διότι μόνον έτσι μπορούν να επιστραφούν...)...για τι πόσο θα μιλάγαμε; 1-2 δις; 3 μήπως; Για δες το ύψος του δημόσιου χρεούς. Όχι για να μην κοροιδευόμαστε δηλαδή ότι θα γλιτώναμε την τρόικα. Πάλι πάνω...στην τρόικα, θα καθόμασταν.
"Χαρίζουν λεφτά στις τράπεζες"
Ε, όταν διαδίδονται τέτοιες μαλακίες, πως να μην βρεθούν μερικοί παλαβοί να κάψουν ζωντανούς αθώους εργαζόμενους;
Καταρχήν, για να μην παρεξηγήθουμε. Η σημερινή κρίση συνεπάγεται και την ιδεολογική χρεωκοπία των τραπεζιτών που ενώ την εποχή των παχαιών αγελάδων υπήρξαν φανατικοί πολέμιοι της κρατικής παρέμβασης και μας τα είχαν κάνει τσουρέκια με την ελεύθερη αγορά, σήμερα έχουν λουφάξει κάτω από τις προσταυτευτικές αγκάλες του κρατικού πατερναλισμού. Γλείφουν εκεί που φτύνουν, με απλά λόγια. Όμως άλλο αυτό και άλλο η παραπάνω ανακρίβεια. Το πακέτο στήριξης του τραπεζικού συστήματος περιλαμβάνει προνομιούχες μετοχές που αγοράζει το κράτος με υποχρεωτικό μέρισμα της τάξης του 10% (άρα λειτουργεί σαν δανεισμός των τραπεζών από το κράτος) και εγγυήσεις που δεν συνιστούν φυσικά εκταμίευση οποιουδήποτε ποσού (παρά μόνον αν εκπέσουν οι εγγυήσεις, αλλά τότε έχετε γεια βρυσούλες...), ούτε επιβαρύνουν τον προϋπολογισμό.
Προνομιακή μεταχείριση των τραπεζών; Σίγουρα Ναι. Άλλο αυτό όμως και άλλο ο επικίνδυνος λαϊκισμός που κρύβεται πίσω από το ρήμα "χαρίζω".
"Η Ελλάδα ξεπουλιέται στις πολυεθνικές"
Καλά ρε φίλε, τις πολεθνικές τις ρώτησες αν θέλουν να μας αγοράσουν; Για δες τι έπαθαν οι κακόμοιροι οι Γερμανοί με τον ΟΤΕ ή ακόμα χειρότερα οι Γάλλοι της Credit Agricole με την Εμπορική. Όταν πουλήθηκε η Εμπορική στους Γάλλους φώναζαν για ξεπούλημα. Ναι, ξεπούλημα στα 25 ευρώ/ μετοχή...ενώ σήμερα έχει 2,5 ευρώ! Κοροϊδα τους πιάσαμε! Για να μη πω για ALDI, BP και Shell που πήραν κανονικότατα τον πούλο και πόσοι άλλοι ακόμα έπονται... Αλλά το πιο εκνευριστικό είναι ότι αυτό το επιχείρημα/μύθος χρησιμοποιείται κατά κόρον από τις συντεχνίες που πασχίζουν να μας πείσουν πόσο χειρότερος θα γίνει ο κόσμος, αν η κυβέρνηση πειράξει τα ιερά συντεχνιακά τους συμφέροντα. Θα δείτε λοιπόν τώρα που έρχεται η σειρά των συμβολαιογράφων ότι ένα από τα επιχειρήματα που θα χρησιμοποιήσουν είναι ότι το νομοσχέδιο στην πραγματικότητα προωθεί τα συμφέροντα των μεγάλων τραπεζών που πλέον θα προσφέρουν τέτοιου είδους υπηρεσίες.
Ε, λοιπόν θα σας το πω ωμά.
Από εσάς προτιμώ τις τράπεζες. Και όχι μόνο εγώ τις προτιμώ, αλλά και ο άμοιρος υπάλληλος/ασκούμενος που απασχολείτε και τον πληρώνετε με τρεις και εξήντα ενώ εσείς βγάζετε τα κέρατα σας. Ναι και αυτός θα προτιμούσε να ήταν υπάλληλος μιας τράπεζας παρά δικός σας.
Ξεκινάμε από τον πιο εκνευριστικό.
"Φέρτε πίσω τα κλεμμένα!"
Ναι, εσένα περίμενουν τα κλεμμένα, να τα φέρεις πίσω και να αποκαταστήσεις τη δικαιοσύνη. Διότι οι καταχραστές του δημόσιου χρήματος δεν είναι τόσο ηλίθιοι (βασικά καθόλου ηλίθιοι δεν είναι) για να έχουν τα κλοπιμαία σε κοινή θέα και άμεσα προσπελάσιμα στις δαγκάνες της δικαιοσύνης. Ακόμα λοιπόν και αν αποδοθεί δικαιοσύνη (γιατί μην το ξεχνάμε δεν αποφασίζει ο βασιλιάς Σολομώντας ή η βούληση του κύριαρχου λαού για το ποιος έκλεψε ή όχι, αλλά τα δικαστήρια) τα λεφτά αυτά το πιο πιθανό είναι να έχουν κάνει φτερά. Δόξα το θεό...υπάρχουν ένα σωρό offshore εταιρείες, φορολογικοί παράδεισοι, τραπεζικές θυρίδες στην Ελβετία μέχρι και σεντούκια να θάψεις στην αυλή του χωριού. Το μαύρο χρήμα, όμορφα κρύβεται. Και αν δεν κρύβεται, όμορφα καταναλώνετε θα έλεγα επιπλέον....
Αλλά ακόμα και αν γινόταν ένα θαύμα, και όπως ο αμαρτώλος Σαούλ που είδε το φως το αληθινό, οι καταχραστές μετάνιωναν και τα επέστρεφαν αυτόβουλα (διότι μόνον έτσι μπορούν να επιστραφούν...)...για τι πόσο θα μιλάγαμε; 1-2 δις; 3 μήπως; Για δες το ύψος του δημόσιου χρεούς. Όχι για να μην κοροιδευόμαστε δηλαδή ότι θα γλιτώναμε την τρόικα. Πάλι πάνω...στην τρόικα, θα καθόμασταν.
"Χαρίζουν λεφτά στις τράπεζες"
Ε, όταν διαδίδονται τέτοιες μαλακίες, πως να μην βρεθούν μερικοί παλαβοί να κάψουν ζωντανούς αθώους εργαζόμενους;
Καταρχήν, για να μην παρεξηγήθουμε. Η σημερινή κρίση συνεπάγεται και την ιδεολογική χρεωκοπία των τραπεζιτών που ενώ την εποχή των παχαιών αγελάδων υπήρξαν φανατικοί πολέμιοι της κρατικής παρέμβασης και μας τα είχαν κάνει τσουρέκια με την ελεύθερη αγορά, σήμερα έχουν λουφάξει κάτω από τις προσταυτευτικές αγκάλες του κρατικού πατερναλισμού. Γλείφουν εκεί που φτύνουν, με απλά λόγια. Όμως άλλο αυτό και άλλο η παραπάνω ανακρίβεια. Το πακέτο στήριξης του τραπεζικού συστήματος περιλαμβάνει προνομιούχες μετοχές που αγοράζει το κράτος με υποχρεωτικό μέρισμα της τάξης του 10% (άρα λειτουργεί σαν δανεισμός των τραπεζών από το κράτος) και εγγυήσεις που δεν συνιστούν φυσικά εκταμίευση οποιουδήποτε ποσού (παρά μόνον αν εκπέσουν οι εγγυήσεις, αλλά τότε έχετε γεια βρυσούλες...), ούτε επιβαρύνουν τον προϋπολογισμό.
Προνομιακή μεταχείριση των τραπεζών; Σίγουρα Ναι. Άλλο αυτό όμως και άλλο ο επικίνδυνος λαϊκισμός που κρύβεται πίσω από το ρήμα "χαρίζω".
"Η Ελλάδα ξεπουλιέται στις πολυεθνικές"
Καλά ρε φίλε, τις πολεθνικές τις ρώτησες αν θέλουν να μας αγοράσουν; Για δες τι έπαθαν οι κακόμοιροι οι Γερμανοί με τον ΟΤΕ ή ακόμα χειρότερα οι Γάλλοι της Credit Agricole με την Εμπορική. Όταν πουλήθηκε η Εμπορική στους Γάλλους φώναζαν για ξεπούλημα. Ναι, ξεπούλημα στα 25 ευρώ/ μετοχή...ενώ σήμερα έχει 2,5 ευρώ! Κοροϊδα τους πιάσαμε! Για να μη πω για ALDI, BP και Shell που πήραν κανονικότατα τον πούλο και πόσοι άλλοι ακόμα έπονται... Αλλά το πιο εκνευριστικό είναι ότι αυτό το επιχείρημα/μύθος χρησιμοποιείται κατά κόρον από τις συντεχνίες που πασχίζουν να μας πείσουν πόσο χειρότερος θα γίνει ο κόσμος, αν η κυβέρνηση πειράξει τα ιερά συντεχνιακά τους συμφέροντα. Θα δείτε λοιπόν τώρα που έρχεται η σειρά των συμβολαιογράφων ότι ένα από τα επιχειρήματα που θα χρησιμοποιήσουν είναι ότι το νομοσχέδιο στην πραγματικότητα προωθεί τα συμφέροντα των μεγάλων τραπεζών που πλέον θα προσφέρουν τέτοιου είδους υπηρεσίες.
Ε, λοιπόν θα σας το πω ωμά.
Από εσάς προτιμώ τις τράπεζες. Και όχι μόνο εγώ τις προτιμώ, αλλά και ο άμοιρος υπάλληλος/ασκούμενος που απασχολείτε και τον πληρώνετε με τρεις και εξήντα ενώ εσείς βγάζετε τα κέρατα σας. Ναι και αυτός θα προτιμούσε να ήταν υπάλληλος μιας τράπεζας παρά δικός σας.
Πέμπτη 5 Αυγούστου 2010
Βιβλιοπροτάσεις!
Να μερικά ωραία βιβλία που έπεσαν στα χέρια μου και είναι ότι πρέπει για την παραλία (παγωμένος καφές, βιβλιαράκι και διακριτικό χάζεμα ηλιοκαμμένων οπίσθιων -γυναικείων για να μην παρεξηθούμε- είναι εκ των ουκ άνευ των καλοκαιρινών διακοπών).
Στη σκιά της πεταλούδας του Ισίδωρου Ζουργού.
Πραγματικά εξαιρετικό. Η υπόθεση διαδραματίζεται μέσα σε ένα ασανσέρ, όπου ένας άντρας και μια γυναίκα εγκλωβίζονται. Ο συγγραφέας παράλληλα με τις στιγμές τους (ο χρόνος διαστέλλεται εντυπωσιακά, τα λεπτά που ζουν εγκλωβισμένοι αποκτούν τη βαθύτητα και το νοήμα ολόκληρων εβδομάδων, μηνών, ετών) περιγράφει το χρονικό των οικογενειών τους, έως ότου η αφήγηση φτάσει στη δική τους ζωή και στο συγκλονιστικό τέλος της περιπέτειας τους. Σημείο εστίασης η σύγκρουση του ανθρώπου με την αναγκαιότητα (ή αλλιώς το πεπρωμένο του) που αναδεικνύει ως νικητή -με τρόπο νομοτελειακό- πάντα το δεύτερο. Η σκιά της πεταλούδας είναι ένα "βιβλίο για τους αποτυχημένους" σύμφωνα με τον ίδιο το συγγραφέα και αλίμονο -συμπληρώνω εγώ- ποιος δεν κουβαλάει τις προσωπικές του αποτυχίες;
Πέρα από το υπόστρωμα των υπαρξιακών ερωτημάτων και την ενδιαφέρουσα πλοκή, θα προσθέσω την εκπλητική γραφή που πιστεύω ότι θα καθιερώσει μελλοντικά το συγγραφέα σε διαχρονικό.
Στην κόψη του ξυραφιού, Σομερσοτ Μομ.
Ξεκίνησα να το διαβάζω νωχελικά, με κέρδιζε όμως σελίδα τη σελίδα. Ο συγγραφέας-συμπρωταγωνιστής περιγράφει τη ζωή ενός αμερικάνικου ζευγαριού την πολυτάραχη δεκαετία του '30.Την Ισαβέλλα που επιθυμεί διακαώς μια ήρεμη μεσοαστική ζωή, τον Λάρυ που ο πόλεμος έσβησε μέσα του κάθε ίχνος αστικών αξιών και τον οδήγησε στο να αναζητήσει απεγνωσμένο το εναλλακτικό (εξου και ο χωρισμός με την Ισαβέλλα), καθώς και μια σειρά άλλων χαρακτήρων όπως ο πιο καθημερινός και φυσιολογικός μετέπειτα σύζυγος της Ισαβέλλας, ο κοσμικός και ολίγον τι gay θείος της, η αυτοκαταστροφική δεσποινις Μακντόναλντ και λοιποί άλλοι χαρακτήρες. Το άκρως ενδιαφέρον στο βιβλίο του Μομ, είναι ότι ο συγγραφέας δεν κατακρίνει κανέναν και τίποτε. Εκεί ακριβώς έγκειται η ανατροπή. Ο αναγνώστης περιμένει ότι η Ισαβέλλα θα "τιμωρηθεί" που παράτησε το Λάρυ για έναν ευκατάστατο χρηματιστή (και τις υλιστικές αξίες που η επιλογή της πρεσβεύει) ή τη μεταφυσική δικαιώση του αγνού οραματιστή Λάρυ ...αλλά επί ματαίω. Ο Μομ πειστικά υποστηρίζει ότι δεν υπάρχει συνταγή ευτυχίας. Για τον καθένα υπάρχει ένας μοναδικός δρόμος, φτιαγμένος και κομμένος στα μέτρα του. Απλά πρέπει να τον ακολουθήσεις.
Πάμε σε κάτι πιο κλασσικό...
Λολίτα, Βλαντιμιρ Ναμπούκοφ
"Λολίτα, φως της ζωής μου, φλόγα των λαγόνων μου. Αμαρτία μου, ψυχή μου. Λο-λί-τα: της γλώσσας η άκρη τρέχει τρεις φορές στον ουρανίσκο, για να χτυπήσει με την τρίτη απαλά πάνω στα δόντια. Λο.Λι.Τα.........."
και για τους αμετανοήτους λάτρες των οικονομικών:
Ο πλούτος και η φτώχεια των εθνών του D.Landes
Ο ακαδημαικός καθηγητής της οικονομικής ιστορίας εξηγεί με πολύ γλαφυρό και εύληπτο τρόπο (δεν χρειάζονται τεχνικές οικονομικές γνώσεις) γιατί κάποια έθνη υπήρξαν οικονομικά επιτυχημένα, ενώ άλλα όχι. Εντυπωσιάζει η απίστευτη ευρυμάθεια του. Πολιτική, διπλωματία, γεωγραφία, πολιτισμός, κοινωνία, ιστορία όλα συνθέτουν ένα μωσαϊκό δυνάμεων που κινούν την οικονομία. Τελικά, τα οικονομικά φαινόμενα είναι ιδιαιτέρως σύνθετα όπως όλες οι εκφάνσεις της ανθρώπινης δραστηριότητας. Πολύ γόνιμο και επίκαιρο το επιμύθιο του βιβλίου.
Να προσθέσω τέλος ότι το βιβλίο του Landes το είδα στα χέρια πολύ γνωστού πολιτικού ...που δυστυχώς δεν εφάρμοσε και πολλά από αυτά που διάβασε...
Στη σκιά της πεταλούδας του Ισίδωρου Ζουργού.
Πραγματικά εξαιρετικό. Η υπόθεση διαδραματίζεται μέσα σε ένα ασανσέρ, όπου ένας άντρας και μια γυναίκα εγκλωβίζονται. Ο συγγραφέας παράλληλα με τις στιγμές τους (ο χρόνος διαστέλλεται εντυπωσιακά, τα λεπτά που ζουν εγκλωβισμένοι αποκτούν τη βαθύτητα και το νοήμα ολόκληρων εβδομάδων, μηνών, ετών) περιγράφει το χρονικό των οικογενειών τους, έως ότου η αφήγηση φτάσει στη δική τους ζωή και στο συγκλονιστικό τέλος της περιπέτειας τους. Σημείο εστίασης η σύγκρουση του ανθρώπου με την αναγκαιότητα (ή αλλιώς το πεπρωμένο του) που αναδεικνύει ως νικητή -με τρόπο νομοτελειακό- πάντα το δεύτερο. Η σκιά της πεταλούδας είναι ένα "βιβλίο για τους αποτυχημένους" σύμφωνα με τον ίδιο το συγγραφέα και αλίμονο -συμπληρώνω εγώ- ποιος δεν κουβαλάει τις προσωπικές του αποτυχίες;
Πέρα από το υπόστρωμα των υπαρξιακών ερωτημάτων και την ενδιαφέρουσα πλοκή, θα προσθέσω την εκπλητική γραφή που πιστεύω ότι θα καθιερώσει μελλοντικά το συγγραφέα σε διαχρονικό.
Στην κόψη του ξυραφιού, Σομερσοτ Μομ.
Ξεκίνησα να το διαβάζω νωχελικά, με κέρδιζε όμως σελίδα τη σελίδα. Ο συγγραφέας-συμπρωταγωνιστής περιγράφει τη ζωή ενός αμερικάνικου ζευγαριού την πολυτάραχη δεκαετία του '30.Την Ισαβέλλα που επιθυμεί διακαώς μια ήρεμη μεσοαστική ζωή, τον Λάρυ που ο πόλεμος έσβησε μέσα του κάθε ίχνος αστικών αξιών και τον οδήγησε στο να αναζητήσει απεγνωσμένο το εναλλακτικό (εξου και ο χωρισμός με την Ισαβέλλα), καθώς και μια σειρά άλλων χαρακτήρων όπως ο πιο καθημερινός και φυσιολογικός μετέπειτα σύζυγος της Ισαβέλλας, ο κοσμικός και ολίγον τι gay θείος της, η αυτοκαταστροφική δεσποινις Μακντόναλντ και λοιποί άλλοι χαρακτήρες. Το άκρως ενδιαφέρον στο βιβλίο του Μομ, είναι ότι ο συγγραφέας δεν κατακρίνει κανέναν και τίποτε. Εκεί ακριβώς έγκειται η ανατροπή. Ο αναγνώστης περιμένει ότι η Ισαβέλλα θα "τιμωρηθεί" που παράτησε το Λάρυ για έναν ευκατάστατο χρηματιστή (και τις υλιστικές αξίες που η επιλογή της πρεσβεύει) ή τη μεταφυσική δικαιώση του αγνού οραματιστή Λάρυ ...αλλά επί ματαίω. Ο Μομ πειστικά υποστηρίζει ότι δεν υπάρχει συνταγή ευτυχίας. Για τον καθένα υπάρχει ένας μοναδικός δρόμος, φτιαγμένος και κομμένος στα μέτρα του. Απλά πρέπει να τον ακολουθήσεις.
Πάμε σε κάτι πιο κλασσικό...
Λολίτα, Βλαντιμιρ Ναμπούκοφ
"Λολίτα, φως της ζωής μου, φλόγα των λαγόνων μου. Αμαρτία μου, ψυχή μου. Λο-λί-τα: της γλώσσας η άκρη τρέχει τρεις φορές στον ουρανίσκο, για να χτυπήσει με την τρίτη απαλά πάνω στα δόντια. Λο.Λι.Τα.........."
και για τους αμετανοήτους λάτρες των οικονομικών:
Ο πλούτος και η φτώχεια των εθνών του D.Landes
Ο ακαδημαικός καθηγητής της οικονομικής ιστορίας εξηγεί με πολύ γλαφυρό και εύληπτο τρόπο (δεν χρειάζονται τεχνικές οικονομικές γνώσεις) γιατί κάποια έθνη υπήρξαν οικονομικά επιτυχημένα, ενώ άλλα όχι. Εντυπωσιάζει η απίστευτη ευρυμάθεια του. Πολιτική, διπλωματία, γεωγραφία, πολιτισμός, κοινωνία, ιστορία όλα συνθέτουν ένα μωσαϊκό δυνάμεων που κινούν την οικονομία. Τελικά, τα οικονομικά φαινόμενα είναι ιδιαιτέρως σύνθετα όπως όλες οι εκφάνσεις της ανθρώπινης δραστηριότητας. Πολύ γόνιμο και επίκαιρο το επιμύθιο του βιβλίου.
Να προσθέσω τέλος ότι το βιβλίο του Landes το είδα στα χέρια πολύ γνωστού πολιτικού ...που δυστυχώς δεν εφάρμοσε και πολλά από αυτά που διάβασε...
Εγγραφή σε:
Αναρτήσεις (Atom)