Θύμαμαι στην τρίτη λυκείου είχαμε ένα φιλόλογο που του έλαχε ο κλήρος να διδάξει ένα ξεχασμένο μάθημα φιλοσοφίας. Σιγά τώρα μην καθόταν ο κοπρίτης να μελετήσει Ηράκλειτο, Αναξαγόρα, Αριστοτέλη, Πλάτωνα, Καντ, Λοκ, Νίτσε προκειμένου να τα διδάξει. Τι έκανε λοιπόν; Στρογγυλοκαθόταν στην έδρα και απήγγειλε το σχολικό βιβλίο. Ανά τακτά διαστήματα, μας ζήταγε να υπογραμμίσουμε το τάδε ή το δείνα σημείο, τάχατες να δείξει ότι κάτι έκανε. Ακόμα χειρότερα, είχε το θράσος να μας ζητάει να κάνουμε ησυχία! Για ποιο λόγο; Για να ακούσουμε ένα βαριεστημένο να μας απαγγέλει ασυναρτησίες;
Η αλήθεια είναι ότι για την κατάντια της δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης, δύο αιτίες μπορούν να διαγνωστούν. Η πρώτη είναι η δημοσιουπαλληλική νοοτροπία των καθηγητών. Κανείς δεν έχει το κίνητρο να κάνει το κάτι παραπάνω, ενώ μια υπαρκτή και καθόλα αξιοσέβαστη μειοψηφία φιλότιμων ανθρώπων, δεν αλλάζει τη γενική εικόνα. Ο δεύτερος λόγος όμως είναι οι πανελλαδικές εξετάσεις.
Το τεράστιο ενδιαφέρον γονιών και μαθητών για την εισαγωγή στην τριτοβάθμια εκπαίδευση είναι γνωστό και έχει ως συνέπεια την υποβάθμιση του λυκείου σαν αυθύπαρκτη εκπαιδευτική βαθμίδα, αφού κανείς δεν δίνει δεκάρα για το τι συμβαίνει στα σχολεία. Αν οι μαθητές μπορούσαν να συμμετάσχουν στις πανελλήνιες εξετάσεις, δίχως το απολυτήριο σίγουρα θα το έκαναν. Παράλληλα, οι πανελλήνιες εξετάσεις είναι και η αιτία της άνθισης της παραπαιδείας. Οι γονείς στην προσπάθεια τους να αυξήσουν τις πιθανότητες επιτυχίας του παιδιού τους είναι διατεθείμενοι να πληρώσουν ένα σωρό χρήματα σε φροντιστήρια και ιδιαίτερα, ενώ παράλληλα οι αίθουσες των σχολείων γεμίζουν από κουρασμένους και αδιάφορους μαθητές, αφού το φροντιστήριο είναι αυτό που υποτίθεται θα σου εξασφαλίσει την επιτυχία. Μια επιτυχία που για να εξασφαλιστεί, συν τοις άλλοις, οι μαθητές μετατρέπονται σε παπαγαλάκια (όχι τα χρηματιστηριακά ...).
Συνοπτικά, συμβαίνουν λίγο ως πολύ τα ακόλουθα:
α) Τα Ελληνικά νοικοκυρία πληρώνουν δύο φορές το ίδιο αγαθό (εκπαίδευση). Πόσο λογικό είναι αυτό; Αν οι ιδιωτικές δαπάνες εκτρέπονταν στη δημόσια εκπαίδευση (και αντίστροφα) δεν θα ήταν καλύτερο το αποτέλεσμα;
β) Οι φτωχότεροι επιβαρύνονται περισσότερο (διότι όλοι εκλαμβάνουν τα φροντιστήρια / ιδιαίτερα σαν ένα είδος πρώτης ανάγκης ή σύμφωνα με την τεχνική γλώσσα των οικονομολόγων: οι ιδιωτικές δαπάνες εκπαίδευσης παρουσιάζουν χαμηλή εισοδηματική ελαστικότητα). Πως μπορούμε ύστερα να μιλάμε για δημόσια δωρέαν παιδεία;
γ) Προάγεται η μηχανική απομνημόνευση. Χαρακτηριστικά θυμάμαι ότι απομνημονεύουμε όλοκληρο το βιβλίο της ιστορίας λέξη προς λέξη.
δ) Απαξιώνεται ο χρόνος που περνάει ο μαθητής μέσα στις σχολικές αίθουσες. Το εξηγήσαμε ήδη. Μαθητές και καθηγητές βαριούνται που ζουν.
Κατά τη γνώμη μου, η δυνητική συμβολή της δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης στην παιδεία ενός έθνους είναι τεράστια. Στο δημοτικό τα παιδιά μαθαίνουν τις άκρως απαραίτητες γνώσεις, στο πανεπιστήμιο αποκτούν επιστημονική εξειδίκευση. Αντίθετα, το γυμνάσιο και το λύκειο προσφέρουν μια μοναδική ευκαιρία να αποκτήσει ένας λαός γενική μόρφωση και παιδεία. Να έρθει σε επαφή με δεκάδες διαφορετικά γνωστικά αντικείμενα (ιστορία, φιλοσοφία, ανθρωπολογία, γεωγραφία, βιολογία, χημεία, φυσική), να μάθει την αρχαία γλώσσα καθώς και να χειρίζεται σε ανώτερω επίπεδο τη νεοελληνική, να γνωρίσει με τρόπο δημιουργικό τη λογοτεχνία και την ποίηση καθώς και άλλες τέχνες, να επιμορφωθεί για το πολίτευμα και τη δημοκρατία, να μάθει να διαχειρίζεται τα οικονομικά του και να αθληθεί. Δεν είναι κρίμα που όλα αυτά τα τεράστια κοινωνικά οφέλη επιμένουμε να τα πετάμε στα σκουπίδια;
Θεωρώ ότι η απόφαση για την κατάργηση των πανελλαδικών εξετάσεων είναι προς στη σωστή κατεύθυνση. Φυσικά με φοβίζει με τι θα τις αντικαταστήσουν, όπως και το γεγονός ότι πρέπει να γίνουν πολλές ακόμα μεταρρυθμίσεις και αλλαγές στην παιδεία για να είμαστε σε θέση να έχουμε πραγματική παιδεία και όχι το σημερινό έκτρωμα.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου